لوله زهکشی پی وی سی
خارج کردن آبهای اضافی زیرزمینی، سطحی و رواناب ها از یک منطقه یا یک سازه توسط نیروی آسان یا پمپاژ را زهکش میگویند.
فرآیند زهکشی :
زهكشی فرآیند خارج كردن آب های سطحی اضافی زیرزمینی كم عمق از طریق جمع آوری و انتقال آب و مدیریت كیفیت آب برای رسیدن به منافع دلخواه اقتصادی و کشاورزی و اجتماعی است، در حالی كه محیط زیست نیز به نحو احسن حفظ شود.
تاریخچه زهکشی :
زهكشی در صنعت كشاورزی بنا به نظریه تاریخ دانان از نه هزار سال پیش در بینالنهرین آغاز شده است. در آن زمان لوله ای به كار برده نمیشده بلكه به احتمال زیاد از سنگ و سنگریزه و شاخ و برگ گیاهان استفاده میشده است. اولین مورد استفاده از لوله زهكشی به چهار هزار سال پیش برمیگردد.
و در سال 1840 ثبت شده که تنبوشه سفالی برای زهکشی در انگلستان بکار رفته است. در امریکا هم حدود دو قرن پیش از لوله های زهکشی استفاده شده است .
زهكشی زیرزمینی به شیوه های مدرن اولین بار از سال 1810 میلادی به بعد در انگلستان مورد استفاده قرار گرفت و بتدریج در دیگر کشورهای اروپایی گسترده شد. با اختراع تنبوشه ساز سفالی در سال 1840 روند توسعه انواع حالت های زهكشی در اروپا سرعت گرفت.
فرایند زهكشی در اوایل دهه 1960، با اختراع لوله های پلاستیكی با دیواره های صاف و نازك، و بعد از آن با ابداع لوله های كنگرهدار وارد مراحل تازه ای شد .
در سال های 1970 استفاده از ماشینهای زهكشی آغاز شد و شتاب بیشتری به توسعه زهكشی زیرزمینی داد.
زهكشی در ایران :
احداث اولین شبكه نوین آبیاری و زهكشی در سال 1310 در جنوب كشور آغاز شد و اولین زهكش روباز با استفاده از ماشین های زهکشی در حوالی سال 1335 در شاوور خوزستان ساخته شد.
در سالهای 41 و 42 اولین شبكه زهكشی زیرزمینی با استفاده از لوله زهکشی سفالی در دانشكده كشاورزی دانشگاه جندی شاپور اهواز در زمینی به مساحت حدود 500 هكتار با نیروی كارگری به اجرا در آمد. در همین سالها بود كه اولین ماشین زهكشی وارد كشور شد. اولین طرح بزرگ زهكشی به وسعت 11000 هكتار در هفت تپه به اجرا درآمد.
دشت های مغان ، طرح های توسعه نیشکر خوزستان ، زهکش های زابل طرح های زهکشی میاندواب ، دالكی بوشهر ، میانآب، بهبهان، از جمله طرحهای بزرگ دیگری هستند كه اجرای آنها به اتمام رسیده است.
زهکشی زیستی :
زهکشی زیستی عبارتست از زهکشی اراضی به کمک گیاهان مقاوم به شوری. در این روش زهکشی ، گیاهانی را که به شدت در برابر شوری مقاومند در مجاورت نوارهای زراعی کشت میکنند .
این گیاهان با مکانیسم تعریق کردن ، پتانسیل کمتری را در نیمرخ خاک اطراف ریشه خود و زیر آن بوجود میآورند و بدین دلیل ، زه آب زیرزمینی که پتانسیل بیشتری دارد به سمت نوار مربوطه حرکت میکند و سطح آب در منطقه زراعی پایین میافتد.
مواردی که باید در زهکشی زیستی مورد بررسی قرار گیرند:
• تعادل آب و تعادل نمک.
• مساحت زمینهایی که باید به درختکاری گیاهان مقاوم در برابر شوری اختصاص یابد.
• آب مورد نیاز گیاهان زهکشی که آب آبیاری نیاز دارند یا فقط زهکشی
• کیفیت آب های زیرزمینی منطقه مورد نظر.
• درصد اثر گذاری درختکاری بر زهکشی آب های زیر زمینی .
همانطور که پیشتر گفته شد، درختان مقاوم به شوری در زهکشی زیستی مورد استفاده قرار میگیرند.
چند گونه از گیاهان مقاوم به شوری :
• گز
• آکاسیا
• اکالیپتوس
• سایر انواع اکالیپتوس
عده ای از کارشناسان بر این اعتقاد هستند که در صورت برنداشتن شاخ و برگ گیاهان کمک کننده به زهکشی آبهای زیر زمینی مثل گز از روی زمین، در اثر ریزش برگ، نمکها دوباره به زمین برمیگردند.
زهکشی کنترلشده :
زهكشی كنترلشده ، ترکیب آبیاری و زهکشی توام است. با باز و بسته كردن دریچه خروجی زهكش، میتوان سطح آب را در داخل خاك به حد مطلوبی رساند به طوری كه گیاه بتواند به كمك نیروی مویینگی از آب زیر زمین استفاده كند و در عین حال، به ریشه گیاه آسیبی از نظر زیاد ماندن در آب بیش از حد وارد نگردد .
زهكشی كنترلشده میتواند نقش مهمی در حفظ آب خاک و ریشه گیاهان ، بالابردن راندمان آبیاری ، کاهش مصرف آب ، حفظ مواد غذایی خاك و در آخر حفظ كیفیت آب پایین دست داشته باشد.
شرایط زهكشی كنترل شده :
• اراضی كشاورزی نسبتاً مسطح و صاف.
• استفاده از روش های آبیاری سطحی.
• دارا بودن شبکه زهكشی مصنوعی اعم از روباز یا بسته
• وجود دریچه های بازدید یا سایر دسترسی هایی كه بتوان سطح آب را در داخل لوله زهکش كنترل نمود .
• داشتن توان مالی و علاقه به مهار آب های مخرب از طرف کشاورزان.
• داشتن اتحاد در زمین های وسیع.
• عدم متنوع کردن محصولات کشاورزی در زمین های مورد نظر .
لوله زهکش :
در حالت کلی به لوله ای که دارای سوراخ در روی بدنه خود بصورت تمام دور یا نیم دور باشد، لوله زهکش یا لوله لترال (lateral) می گویند. کاربرد لوله زهکش بدین صورت است که لوله زیر قسمت مورد نظر زمین برای زهکشی دفن میشود و آب موجود در سطح بالای لوله زهکش توسط سوراخ های موجود در بدنه لوله وارد لوله شده و به محل تعیین شده جهت خارج کردن آب های زیر زمینی هدایت پیدا میکند.
طراحی و محاسبات نوع و قطر و طول لوله زهکشی بر اساس استاندارد های موجود ، آب های زیر زمینی منطقه مورد نظر ، میزان بارش های سالیانه در منطقه و نوع کاربری زمین انجام میپذیرد .
به دلیل کاربرد و مصارف گوناگون لوله زهکش، این محصول همواره مشتریان خاص خودش را داشته و در زمینه های مختلفی مورد بهره وری قرار می گیرد .
کاربرد های مختلف لوله زهکش :
لوله های زهکش در اکثر صنایع کشاورزی ، صنعتی ، ساخت و ساز ، راه سازی ، ساخت سایت های بهره برداری نفت و گاز و کارخانه جات و غیره ، پل سازی ، سد سازی ، صنعت زراعت و آبیاری زمین های کشاورزی و …… مورد استفاده قرار میگیرند.
خارج نمودن آب اضافی موجود در زمین های کشاورزی که باعث از بین رفتن محصولات کشاورزی میشوند و در صنایع ساخت ساز و زمین های ورزشی و سایت های بهره برداری صنعتی و که از این میان می توان به خارج کردن آب اضافی از داخل زمین ، پل ها، ساختمان ها وجاده ها اشاره نمود .
همچنین از دیگر مصارف لوله زهکش می توان به تخلیه ی آب های زیر زمینی نیز اشاره کرد. استفاده از این محصول در زمینه ی مذکور باعث افزایش حفاظت از اکوسیتم در حال تخریب، خاک، زمین های کشاورزی، و همچنین سازه های ساختمانی همچون پل و جاده می گردد .
همچنین به وسیله ی لوله زهکش می توان زمین های غیر حاصل خیز و باتلاقی را به زمین های حاصل خیز کشاورزی تبدیل کرد.
فرایند این کار بدین ترتیب می باشد که آب و املاح مازاد که حاصل از آب شویی خاک ها و مزارع شور و قلیایی می باشد، به وسیله ی این لوله ها جمع آوری شده و زمین قابل کشاورزی می شود. در نتیجه می توان گفت با استفاده از لوله های زهکش می توان به مدیریت و بهره وری درست از منابع آب زیر زمینی پرداخت.
معرفی انواع مختلف لوله زهکش :
لوله زهکش در گذشته از جنس های فلزی یا سیمانی و سفالی نیز ساخته میشده که با پیشرفت علم و جایگذین شدن مواد سبک، بادوام ، ارزان قیمت و قابل شکل دهی بالا عموما پی وی سی و پلی اتیلن مورد استفاده قرار گرفت .
انواع لوله زهکش:
1. لوله زهکش پی وی سی (مشبک و نیمه مشبک)
2. لوله زهکش از جنس پلی اتیلن دوجداره ( لوله زهکش کاروگیت )
[ بازدید : 28 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]